„Między Wschodem i Zachodem. Ikony ze Słowacji”

DSC_2978Wystawa Między Wschodem i Zachodem. Ikony ze Słowacji czynna od 22.02 do 30.03 jest prezentacją ikon słowackich pochodzących ze zbiorów Muzeum w Bardejowie w północno-wschodniej Słowacji.
To średniowieczne miasto odgrywało w przeszłości ważną rolę gospodarczą i polityczną w tej części Europy. Było znaczącym ośrodkiem handlowym oraz naukowym przez wiele setek lat. Pragmatyczne funkcje Bardejowa zaowocowały wytworzeniem się w tym miejscu szczególnego rodzaju dziedzictwa kulturowego, które skupiało w sobie wpływy przenikających się kultur Europy Wschodniej i Zachodniej. Także w tradycjach religijnych tego miejsca czytelne są w zachowanych do dzisiaj świątyniach impulsy płynące z tradycji chrześcijaństwa wschodniego i zachodniego. W okolicach Bardejowa średniowieczne i renesansowe kościoły sąsiadują z drewnianymi cerkwiami. Wielokulturowość miejsca, a także sąsiedztwo tak odmiennych w swej istocie religijności sprawiło, że powstające na terenie północno-wschodniej Słowacji ikony mają niepowtarzalny, właściwy tylko temu regionowi charakter. Tak jak i miejsce, w którym powstały, są wytworem integracji wielu kultur i tradycji. Jak musiały być one różnorodne, świadczy to, iż Bardejowo i jego okolice zamieszkiwali Słowacy, Węgrzy, Niemcy, Polacy, Żydzi, Romowie oraz ludność miejscowa, których przedstawicieli nazywano Rusinami, Łemkami lub Ukraińcami.
Muzeum w Bardejowie od powstania gromadzi, prezentuje i prowadzi badania nad ikonami powstałymi na terenie północno-wschodniej Słowacji. Współpracuje w tym zakresie z polskimi muzealnikami i konserwatorami. W ten sposób zrodziła się idea, aby część zbiorów pokazać w Polsce. Wystawa „Między Wschodem i Zachodem. Ikony ze Słowacji” miała premierę w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, a po prezentacji w Suwałkach trafi do Muzeum w Sosnowcu. Ekspozycja powstała we współpracy z Instytutem Słowackim w Polsce oraz Narodowym Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce.
Najstarsze obiekty prezentowane w Muzeum Okręgowym w Suwałkach pochodzą z XVI i pierwszych lat XVII wieku. Są to ikony między innymi: Świętego Michała Archanioła, Hodegetrii i Chrystusa Pantokratora. Pozostałe pochodzą z XVIII i XIX wieku. Godny podziwu jest prezentowany na wystawie ikonostas i Carskie Wrota z XVII wieku. Większość świętych obrazów powstała w technice właściwej ikonom prawosławnym, czyli temperze na desce, ale część z nich to oleje na płótnie, technice właściwej malarstwu zachodnioeuropejskiemu. Także wpływom kultury Zachodu należy przypisać czytelne w pokazywanych zbiorach rozluźnienie, surowo zazwyczaj przestrzeganego, kanonu ikonopisarstwa. Na wskutek tego ikony stały się wizerunkami świętych w duchu malarstwa zachodniego otoczonych świeckimi, realistycznie przedstawionymi akcentami, nieobecnymi w tradycyjnej ikonie.

Top