Historia budynku muzeum

Budynek muzeum, często nazywany Resursą, został zbudowany w latach 1912–1913 jako gmach funkcjonującego od 1900 roku Towarzystwa Oszczędnościowo-Pożyczkowego w Suwałkach. Uchwała dotycząca budowy obiektu podjęta została w trakcie obrad walnego zgromadzenia towarzystwa 22 kwietnia 1912 roku. Trzy miesiące później, 20 lipca 1912 roku, odbyła się uroczystość położenia kamienia węgielnego. Jak pisano w „Tygodniku Suwalskim”, był to wówczas „pierwszy dom społeczny i widoma oznaka współdzielczości polskiej”. Prócz Towarzystwa Oszczędnościowo-Pożyczkowego w budynku znalazły siedziby polskie organizacje oraz instytucje społeczne i kulturalne, m.in.: Czytelnia Naukowa, redakcja i administracja „Tygodnika Suwalskiego”, „Lutnia”, Towarzystwo Rolnicze Suwalskie oraz Resursa Obywatelska – od której później, przyjęła się popularna nazwa budynku.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej i zajęciu Suwałk przez Niemców ulokowano w budynku szpital wojskowy. Polskie społeczeństwo przejęło go dopiero tuż przed odzyskaniem niepodległości w 1919 roku. 13 września 1919 roku w sali balowej resursy rada miejska Suwałk podejmowała uroczystym obiadem, goszczącego z dwudniową wizytą w Suwałkach, Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. W roku 1920 podczas okupacji Suwałk przez wojska litewskie swoją siedzibę miała w nim Rada Ludowa Okręgu Suwalskiego.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego budynek był siedzibą Banku Udziałowego. Podobnie jak było to przed pierwszą wojną światową wykorzystywany był również na cele społeczne, mieszcząc lokale działających w Suwałkach towarzystw i instytucji społecznych. Przez wiele lat swoje siedziby miały tu redakcje ukazujących się w Suwałkach czasopism, drukarnia Stanisława Milewskiego, a później Klotyldy Dargielowej. Piętro budynku zajmowała ciesząca się najwyższą renomą i słynąca z wytwornych rautów i bali restauracja.
W czasie drugiej wojny światowej władze niemieckie ulokowały w resursie Dom Niemiecki (Deutsches Haus), a w październiku 1944 roku, po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną, rozlokowała się tu wojskowa komendantura miasta. W 1945 roku budynek przejął Spółdzielczy Bank Udziałowy, dzierżawiąc część pomieszczeń dla Państwowej Szkoły Przysposobienia Spółdzielczego, a później – Państwowego Zbiorczego Internatu Szkół Zawodowych. W roku 1954 obiekt w całości przeznaczono na potrzeby internatu.
Jesienią 1956 roku, frontowa część parteru, z wejściem od ulicy Kościuszki, przeznaczona została na potrzeby tworzącego się społecznego muzeum, w 1958 roku przemianowanego decyzją Miejskiej Rady Narodowej na Muzeum Regionalne Ziemi Suwalskiej. W roku 1964 rozwijająca się placówka otrzymała dodatkowe dwie sale wystawowe. W 1975 roku, po utworzeniu województwa suwalskiego, muzeum podniesiono do rangi Muzeum Okręgowego. Dwa lata później, na jego potrzeby przejęty został cały budynek. W latach 1977–1994 swoją siedzibę miało tu również Biuro Wystaw Artystycznych.

INFORMACJE O MUZEUM OKRĘGOWYM W SUWAŁKACH

Tradycje muzealnictwa w Suwałkach sięgają lat 1907-1908, kiedy to przy Szkole Handlowej zaczęto organizować Muzeum Ziemi Suwalskiej, którego otwarcie nastąpiło w czerwcu 1909 r. W czasie I wojny światowej zbiory przewieziono do Rosji. Muzeum o tej samej nazwie powstało po raz kolejny w 1956 roku jako placówka społeczna. W dwa lata później zostało upaństwowione. Po powstaniu województwa suwalskiego, Muzeum Ziemi Suwalskiej przekształciło się w 1975 roku w Muzeum Okręgowe w Suwałkach. Od 1.01.1999 roku podlega suwalskiemu powiatowi grodzkiemu. Muzeum mieści się w zabytkowym budynku dawnej Resursy Obywatelskiej wzniesionym w latach 1912-1913.

     Strukturę suwalskiego muzeum tworzą następujące działy merytoryczne: archeologiczny, etnograficzny, historyczny, dokumentacji historii najnowszej, geologiczny, historii sztuki, kultury literackiej Suwalszczyzny oraz promocji i upowszechniania. Dział Archeologiczny prowadzi szeroko zakrojone badania nad pradziejami Suwalszczyzny i wschodnich Mazur. Posiada w swoich zbiorach bogatą kolekcję zabytków z epoki kamienia oraz związanych z kulturami bałtyjskimi od wczesnej epoki żelaza po wczesne średniowiecze. Dział Etnografii prowadzi badania oraz gromadzi zabytki kultury ludowej z terenów Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego. Na uwagę zasługują zbiory tkactwa, sztuki ludowej, plastyki obrzędowej oraz wytwory tradycyjnych rzemiosł ludowych. Zbiory Działu Geologii oparte w dużej mierze na darach, zawierają okazy skał narzutowych i skamieniałości z terenu Suwalszczyzny. Dział Historii kolekcjonuje muzealia dokumentujące historię regionu, przede wszystkim XIX wieku i okresu międzywojennego. Powojenną historię miasta i regionu dokumentuje Dział Dokumentacji Historii Najnowszej. Na zbiory Działu Sztuki składają się niezwykle cenne dzieła malarstwa, rzeźby i sztuki użytkowej XVIII-XX wieku. Znajduje się tu jedna z największych w kraju kolekcji obrazów i szkiców Alfreda Wierusza-Kowalskiego, obrazy między innymi Jacka Malczewskiego, Juliana Fałata, Chrystiana Breslauera, Teodora Axentowicza, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz zbiory porcelany miśnieńskiej i secesyjnych szkieł Galee. Celem Działu Kultury Literackiej Suwalszczyzny jest otoczenie opieką spuścizny i pamiątek związanych z literaturą, jej twórcami, a także z szeroko pojętym życiem literackim na Suwalszczyźnie i północno-wschodniej Polsce. Dział Promocji i Upowszechniania oprócz obsługi wystaw prowadzi cieszące się dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży lekcje muzealne z zakresu archeologii, etnografii, sztuki i historii regionu.

     Muzeum Okręgowe w Suwałkach udostępnia zwiedzającym następujące wystawy stałe: „Alfred Wierusz – Kowalski 1849-1915”(malarstwo), „Na dziejowym trakcie”- wystawa historyczna, „Najstarsze dzieje. Suwalszczyzna i Wschodnie Mazury od schyłku epoki lodowej do upadku Jaćwieży” – wystawa archeologiczna.

     Od kilku lat muzeum jest organizatorem dwóch dużych imprez plenerowych popularyzujących historię regionu: Warsztaty Archeologii Eksperymentalnej, Jaćwieski Festyn Archeologiczny w Szwajcarii, w rejonie „Cmentarzyska Jaćwingów, przybliżającego najstarsze dzieje Suwalszczyzny i „Pikniku Kawaleryjskiego. Dni Kawaleryjskie w Suwałkach.” propagującego kawaleryjskie tradycje miasta. Placówka jest także wydawcą wielu publikacji z zakresu swojej działalności oraz organizatorem sesji naukowych i popularnonaukowych.

     Muzeum Okręgowe w Suwałkach posiada oddział – Muzeum im. Marii Konopnickiej. Jego siedzibą jest zabytkowy budynek, położony przy ul. Kościuszki 31. W budynku tym, w 1842 roku urodziła się sławna, suwalska poetka. Więcej informacji o o Marii Konopnickiej, zabytkach z nią związanych oraz o działalności oddziału znajduje się na podstronie Muzeum im. Marii Konopnickiej.

Zakres działania Muzeum Okręgowego w Suwałkach

• gromadzenie zabytków w zakresie: archeologii, etnografii, geologii, sztuki, historii, historii sztuki, literatury i rzemiosła artystycznego,
• katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów,
• przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych,
• zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody,
• urządzanie wystaw stałych i czasowych,
• organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych,
• prowadzenie działalności edukacyjnej,
• popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę,
• udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych,
• zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji,
• prowadzenie działalności wydawniczej.